Քրոնիկ երիկամային հիվանդություն. Գրեթե մեկ միլիարդ մարդ ապրում է դրանով և այն մահվան ամենատարածված 10 պատճառներից մեկն է
- Lilit
- 1 hour ago
- 1 min read
Նոր գլոբալ ուսումնասիրությունը անհանգստացնող միտում է ցույց տվել․ երիկամների քրոնիկ հիվանդությունը ավելի ու ավելի է տարածվում և ամբողջ աշխարհում արդեն իսկ մոտ մեկ միլիարդ մարդ է վարակել։
Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են The Lancet ամսագրում։
1990 թվականին այս հիվանդությամբ մոտ 378 միլիոն մարդ է տառապում, իսկ մինչև 2023 թվականը հիվանդների թիվը գրեթե կրկնապատկվել է՝ հասնելով 788 միլիոնի։ Այսօր երիկամների հիվանդությունը դարձել է աշխարհում մահվան իններորդ առաջատար պատճառը․ միայն անցյալ տարի այն մոտավորապես 1,5 միլիոն մարդու կյանք է խլել։
Հիվանդության հատուկ վտանգը կայանում է նրանում, որ այն հաճախ ընթանում է գրեթե աննկատ ձևով։ Ախտանիշներն ի հայտ են գալիս միայն այն ժամանակ, երբ վնասվածքներն արդեն լուրջ են, ուստի միլիոնավոր մարդիկ նույնիսկ չեն կասկածում խնդրի մասին, մինչև որ շատ ուշ է լինում։
Նյու Յորքի համալսարանի (NYU Langone Health), Գլազգոյի համալսարանի և Առողջապահության ցուցանիշների ինստիտուտի (IHME) գիտնականների կողմից անցկացված հետազոտությունը ներառել է 133 երկրի և ավելի քան 2200 գիտական հրապարակումների տվյալները։ Գիտնականները բացահայտել են ռիսկի հիմնական գործոնները. արյան մեջ շաքարի բարձր մակարդակը, հիպերտոնիան և ավելորդ քաշը։
Բացի այդ, պարզվել է, որ երիկամների քրոնիկ հիվանդությունները սերտորեն կապված են սրտանոթային խնդիրների հետ։ Սրտի և անոթների հիվանդություններից բոլոր մահերի մոտ 12%-ն այս կամ այն կերպ կապված է երիկամների ֆունկցիայի խանգարման հետ։
Հետազոտողների խոսքով՝ երիկամների քրոնիկ հիվանդությունը ոչ միայն բժշկական,այլև սոցիալական և տնտեսական խնդիր է։ Դրա բուժումը հսկայական ռեսուրսներ է պահանջում՝ դիալիզ, փոխպատվաստում,վիճակի մշտական հսկողություն։ Սակայն վաղ հայտնաբերման դեպքում հնարավոր է դանդաղեցնել հիվանդությունը և խուսափել ամենածանր հետևանքներից։
Գիտնականները շեշտում են, որ եկել է ժամանակը, որպեսզի շեշտադրումը տեղափոխվի հետևանքների բուժումից դեպի կանխարգելում և վաղ ախտորոշում։ Արյան և մեզի պարզ անալիզները, ճնշման և շաքարի կանոնավոր ստուգումները ի վիճակի են պահպանել միլիոնավոր մարդկանց առողջությունը։
